Historisch overzicht van 853-445 voor de gewone jaartelling (vGJ):
Assyrië, Babylonië en het Medisch-Perzische Rijk. |
853 |
12 koningen (incl. Achav)
houden de Assyriers tegen bij de slag van Karkar |
796 |
Assyrie overwint Damascus |
740 |
Roeping van de profeet
Jesaja.
Israël wordt onderdrukt
door Assyriers.
Koning Pekach (Israël) en
Rezin (Syrie) samen tegen Assur.
Koning Achaz (Juda) weigert
mee te doen. Daarna keren zij zich tegen Achaz.
Achaz zoekt steun bij
TiglatPilezer (tegen advies van Jesaja, zie 2 Kon. 16:7) |
734 |
Tiglath Pilezer verwoest de
westelijke rand van Israel tot aan Egypte. Hij neemt heel zuid-Galilea in
tot de vlakt van Jizreel. Pekach wordt vermoord door ene Hosea, die
vazalkoning wordt van Assyrië (belasting betalen 2 Kon. 17:3) |
730 |
10 Stammenrijk in tweeën
gedeeld: noord-oost is provincie van Assur.
Zuiden betaalt belasting
aan Assyrie.
Megiddo herbouwd tot
bestuurlijk centrum van het noorden. |
725 |
Hosea vraagt nu Egypte te
helpen tegen Assur. Er komt een nieuwe aanval.
Assyrie (Salmanasser)
belegert Samaria en neemt Hosea gevangen.
Na 3 jaar wordt Samaria ingenomen (2 Kon. 17:5-6) |
722 |
Samaria ingenomen.
Deportatie naar Assyrië (gemixt)
Andere vreemde volken
worden in Noordrijk geplant. Mengen zich met de overgebleven joden en vormen
de Samaritanen. |
720 |
Volgende veldtocht door
Saron II. Hij veroverde het westen tot aan Rafiah.
Daar lag het Egyptische
leger en kwam hij niet verder. |
|
|
705 |
Hizkia koning van Juda.
Sargon II sterft.
Daarom wil Hizkia in
opstand komen. De Kusieten (Ethiopie) en Egypte beloven hem steun. Filistea
geeft beperkte steun. Eerst versterkt Hizkia zijn steden en legt hij onder
andere de Siloamtunnel aan. Daarna komen ze in opstand tegen Assyrie |
701 |
Sanherib valt de regio
binnen en trekt door naar het zuiden. Plundert 46 steden in West Juda
(waaronder Lachis). Assyrie rukt op tot Jeruzalem. Het leger wordt door de
Engel van de Eeuwige gedecimeerd (185000 doden) en Sanherib trekt terug.
Toch moet Hizkia een grote belastingsom betalen. |
|
|
626-612 |
Babel verslaat Assyrie!
Babyloniers worden ook wel
Chaldeeën genoemd (nakomelingen van Chesed, zoon van Nachor, broer van
Abraham). |
625 |
Nabopolassar (Chaldeeër)
wordt koning van Babel.
Hij verovert straks Nineve.
Zijn zoon is Nebukadnezar II. |
622 |
De godvrezende koning Josia
(8 jaar toen hij koning werd) vindt op 26 jarige leeftijd de Thora terug in
de tempel! (2 Kron. 22:3) |
612 |
Nineve (de hoofdstad van
Assyrie) valt. Babel wordt de nieuwe bedreiging.
Egypte bang voor Babel en
helpt Assyrie. Samen trekken ze op naar Karchemis. |
605 |
Egypte (Farao Necho) en
Assyrie verslagen bij Karchemis.
Jojakim van Juda betaalt in
het vervolg belasting aan Nebukadnezar van Babel. |
605 |
Nebukadnezar verslaat
Egypte bij Karkemis.
Syrië en Israel komen onder
Babylonische overheersing |
601 |
Babel vecht opnieuw met
Egypte om de macht.
Egypte stookt Juda op om in
opstand te komen.
Het gevolg is dat koning Jojakim geen belasting meer betaalt. |
598 |
Daarom valt Nebukadnessar
Juda binnen. Jojakim sterft (over de muur gegooid?) |
597 |
1e deportatie
Koning Jojachin geeft zich
over. Hij wordt naar Babel gebracht.
Ook mannen als Ezechiël en
Daniël worden meegevoerd
Ezechiël: zoon van priester
Buzi (tien jaar voor de val van Jeruzalem weggevoerd)
Velen zaten bij de rivier
Kebar (o.a. Ezechiel) ze leefden in Tel-Aviv aan de rivier.
De omstandigheden waren
redelijk goed. Mochten bij elkaar blijven en boerengemeenschap opbouwen.
|
|
Zedekia wordt vazalkoning.
Jeremia adviseert niet in opstand te komen (27:1-15) |
595-593 |
Het gist in Jeruzalem. Een
valse profeet Hananja (Jer. 28) wakkert de opstand aan. In 593 laait het
verzet weer op. Edom, Moav, Ammon, Tyrus en Sidon komen naar Jeruzalem (Jer.
27:3) om een revolte op touw te zetten. Volgens Hananja zou binnen 2 jaar
alles weer goed zijn. Jeremia gaat hier tegenin. Daarom zien ze hem als
verrader. Zedekia luistert dan naar Jeremia, dan weer naar anderen.
|
589 |
Zedekia komt toch in
opstand. Babel komt met een leger. Het volk hoopt op Egypte, maar Jeremia
zegt dat ze daar niets van hoeven te verwachten en dat ze zich moeten
overgeven. Als landverrader wordt hij dan in de put gegooid. (37:13-38:4).
|
587
586 |
Jeruzalem wordt belegerd
(10 Tevet 3336) door Nebukadneza, 30 maanden lang. |
|
(9e Tammuz
werden de muren doorbroken. 9e Av de Heilige Tempel verwoest.)Zedekia
vlucht stiekem uit Jeruzalem, maar wordt gepakt.
Zedekia’s zonen vermoord
voor zijn ogen; daarna worden ogen uitgestoken en naar Babel gevoerd.
Jeruzalem wordt totaal verwoest en daarbij worden nog meer mensen weggevoerd
naar Babel.
2e deportatie
Na de
verwoesting van Jeruzalem (586) wordt de profeet op bevel van Nebukadnezar
vrijgelaten. Na een korte tijd wordt hij door de overgebleven Joden ontvoerd
naar Egypte, waarheen ze vluchten uit vrees voor Nebukadnezars wraak na de
moord op diens stadhouder in Juda. |
582/581 |
3e deportatie
naar Babel (Jer. 52:30)
Nebukadnezar wordt waanzinnig (Dan. 4:23-33) |
580 |
Volgens de overleveringen
is Jeremia door zijn volksgenoten in Egypte gestenigd, toen hij heb
bestrafte vanwege hun afgoderij. |
Balling
schap |
Er zijn drie wegvoeringen
geweest. De bovenlaag van de bevolking en de intellectuelen zaten aan de
rivier Kebar in Tel Aviv (terug op de plaats waar Avraham vandaan kwam). Ze
ontwikkelden een zelfstandig leven. Ezechiel treed ook in deze tijd op. Ze
komen op shabbat samen en reciteren het Shma Israel. Er wordt gebeden,
voorgelezen uit de Tora en de profeten en de zegen wordt uitgesproken. In
deze tijd wordt ook de Tenach samengesteld. |
612-539 |
Het Babylonische rijk
duurde slechts kort. Na de dood van Nebudkadnezar ging het snel
bergafwaarts. Nabonidus liet het regeren vooral over aan zijn zoon Belsazar.
De Mediers onder leiding van Cyrus (Kores) vielen Babel binnen. Nabonidus
liet daarvoor alle afgodsbeelden naar Babel komen, om te zorgen dat de goden
hem zouden helpen, maar in oktober 539 viel de stad, net zoals Daniel had
voorzegd. |
539 |
De Perzische koning Cyrus
neemt Babel in. Belsazar wordt vermoord.
Begin Medisch-Perzische
rijk. |
530 |
Terugkeer ballingen onder
leiding van Zerubbabel.
Dit waren de meest vurigen,
enthousiast.
De 2e en 3e
terugkeer vindt een eeuw later plaats onder leiding van Ezra/Nechemia. |
520 |
Haggai en Zacharia berispen
de mensen dat ze zich geen zorgen moeten maken om huisvesting, voedsel en
vijanden. Het gaat erom dat de Tempel herbouwd wordt! |
516 |
Tempel voltooid. In maart
515 de tempel ingewijd. |
458 |
Ezra komt naar Jeruzalem om
de Torah te herstellen. |
445 |
Nechemia wordt gouverneur |
Profeten:
Jesaja 740-690
722 val van het Noordrijk
Jeremia
625-580 586 val van Jeruzalem
Ezechiël
590-570 586 val van Jeruzalem
Jeremia (625-580
geprofeteerd)
Zijn naam betekend: ‘De
Eeuwige grondvest’. Jeremia is de zoon van een priester Hilkia. Hij is rond
650 geboren in Anathoth (7 km. Ten noordoosten van Jeruzalem). Jeremia is in
opdracht van G’d ongetrouwd gebleven (16:2). Jeremia profeteerde over de
naderende ondergang van Jeruzalem. Hij is twee keer gevangen gezet vanwege
zijn oordeelsprofetie. De eerste keer is hij uit een put bevrijd door de
Moorman Ebed-Melech.
Na de verwoesting van
Jeruzalem (586) wordt de profeet op bevel van Nebukadnezar vrijgelaten. Na een
korte tijd wordt hij door de overgebleven Joden ontvoerd naar Egypte, waarheen
ze vluchten uit vrees voor Nebukadnezars wraak na de moord op diens stadhouder
in Juda. Volgens de overleveringen is Jeremia door zijn volksgenoten in Egypte
gestenigd, toen hij heb bestrafte vanwege hun afgoderij (580).
Jeremia maakte de
volgende koningen mee:
Josia, een godvrezende
koning die sneuvelt in de slag bij Meggiddo, als hij Farao Necho tegen wil
houden. Zijn zoon Joahaz, diens broer Jojakim en diens 18 jarige zoon Jojachin,
die samen met Ezechiel in 597 wordt weggevoerd naar Babel.
Tenslotte maakt Jeremia
Zedekia nog mee.
Studie aantekeningen
Jeremia
Ezechiel (590-570
geprofeteerd)
Ook hij is zoon van een
priester genaamd Buzi. In 597 is hij weggevoerd door Nebukadnezar samen met
Jojachin. Daar woont hij in Tel-Aviv aan de rivier de Kebar (een groot kanaal,
dat bij Babel de Eufraat verlaat en boven Nippur bij Uruk weer in een rivier
stroomt). Daar krijgt hij het bericht van de ondergang van Jeruzalem.
Waarschijnlijk is hij rond 623 geboren. Hij is getrouwd, maar verliest zijn
vrouw in 586, het jaar van de val van Jeruzalem. Hij heeft tenminste 20 jaar
in Babel geprofeteerd. Hij is dus een jongere tijdgenoot van de in Jeruzalem
profeterende Jeremia.
Studie aantekeningen Ezechiël